Klimatyzacja i ogrzewanie stały się stałym elementem naszego otoczenia. Spotykamy je w biurowcach, galeriach handlowych, komunikacji miejskiej, samochodach i coraz częściej także w mieszkaniach i domach jednorodzinnych. Choć poprawiają komfort termiczny, mogą jednocześnie wpływać na stan dróg oddechowych. Jednym z częstych objawów tego wpływu jest pieczenie i suchość w gardle. Czy można temu zapobiec?
Klimatyzacja: wygoda z efektem ubocznym?
Klimatyzacja obecna jest dziś w biurach, sklepach i centrach handlowych, autobusach, tramwajach, pociągach, a także w prywatnych autach i mieszkaniach, gdzie montuje się zarówno klasyczne „splity”, jak i klimatyzatory przenośne. Dla wielu osób praca lub podróż w upalne dni stała się wręcz niewyobrażalna bez chłodzenia.
Klimatyzacja działa poprzez chłodzenie i osuszanie powietrza. Klimatyzator podczas chłodzenia usuwa część wilgoci z powietrza. W efekcie przebywanie przez wiele godzin w klimatyzowanych pomieszczeniach może prowadzić do przesuszenia błony śluzowej nosa, gardła i krtani, a w efekcie osłabienia jej bariery ochronnej przed drobnoustrojami i zanieczyszczeniami.
Klimatyzacja a pieczenie w gardle
Pieczenie w gardle może być oczywiście wynikiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej, alergii, lub refluksu. Jednak innymi przyczynami mogą być także takie czynniki, jak suche powietrze, smog czy dym papierosowy. Długotrwałe przebywanie w klimatyzowanym, suchym pomieszczeniu wysusza śluzówkę, co może skutkować m.in. pieczeniem w gardle. Gdy pieczenie w gardle jest niezwiązane z infekcją, kluczowe jest nawilżanie śluzówki oraz ograniczenie ekspozycji na czynniki drażniące.
Infekcje dróg oddechowych
Suche i zimne powietrze może wpływać na błony śluzowe. Osłabieniu ulega tzw. transport śluzowo-rzęskowy, który na co dzień odpowiada za „wymiatanie” zanieczyszczeń, wirusów i bakterii z górnych dróg oddechowych. Kiedy ten system nie działa prawidłowo rośnie ryzyko przeziębień, zapaleń zatok czy zaostrzeń alergii.
Dodatkowym problemem jest źle serwisowana klimatyzacja. W filtrach i kanałach mogą gromadzić się bakterie, grzyby i alergeny, które roznoszone są następnie po pomieszczeniu. U osób podatnych może to wywoływać kaszel, katar, drapanie w gardle czy napady kichania. .
Korzystanie z ogrzewania. Co na to nasze drogi oddechowe?
W sezonie jesienno-zimowym głównym źródłem przesuszania powietrza jest ogrzewanie. Grzejniki konwekcyjne, farelki czy kominki zwiększają temperaturę, ale jednocześnie obniżają wilgotność względną, co sprawia, że śluzówka górnych dróg oddechowych szybko traci wodę.
Przesuszona błona śluzowa nosa, gardła i zatok gorzej filtruje i neutralizuje cząstki zanieczyszczeń i drobnoustroje. Może to prowadzić do pojawienia się suchości nosa i gardła, chrypki, porannego kaszlu oraz większej podatności na infekcje.
Jak chronić gardło w klimatyzowanych i ogrzewanych pomieszczeniach?
W profilaktyce i łagodzeniu objawów przesuszenia dróg oddechowych warto pomyśleć o następujących działaniach:
- Utrzymuj odpowiednią wilgotność powietrza w domu (najczęściej zaleca się ok. 40–60%). Pomóc mogą nawilżacze powietrza, rozwieszanie mokrych ręczników czy wietrzenie pomieszczeń.
- Unikaj skrajnych różnic temperatur między wnętrzem a otoczeniem. Ustawiaj klimatyzację na wartości zbliżone do temperatury zewnętrznej (różnica e nie powinna być większa niż 6–7°C).
- Dbaj o regularny serwis klimatyzacji: czyszczenie, wymianę filtrów i dezynfekcję, aby ograniczyć obecność bakterii, grzybów i alergenów.
- Nawadniaj organizm. Pij wodę regularnie w ciągu dnia.
- W razie pieczenia i suchości w gardle stosuj miejscowe preparaty nawilżające, miód czy pastylki do ssania tworzące warstwę ochronną na błonie śluzowej.
- Ogranicz palenie papierosów i przebywanie w zadymionych, zakurzonych pomieszczeniach, ponieważ dym i zanieczyszczenia dodatkowo drażnią już przesuszoną śluzówkę.
W przypadku pieczenia w gardle utrzymującego się dłużej niż kilka czy kilkanaście dni, nasilonego bólu, trudności w przełykaniu, gorączki lub duszności konieczna jest konsultacja lekarska, aby wykluczyć infekcję, alergię lub choroby przełyku, takie jak refluks.
Bibliografia:
- Przeziębienie od klimatyzacji – jak go unikać i szybko wyleczyć? https://www.i-apteka.pl/Przeziebienie-od-klimatyzacji-jak-go-unikac-i-szybko-wyleczyc-blog-pol-1686055838.html
- 5 problemów zdrowotnych, za które odpowiada suche powietrze w mieszkaniu https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-nosa–gardla–uszu-i-krtani,5-problemow-zdrowotnych–za-ktore-odpowiada-suche-powietrze-w-mieszaniu,artykul,36348588.html
- Klimatyzacja a infekcje dróg oddechowych – jak chronić gardło i zatoki? https://www.lwiezdrowie.pl/artykuly/klimatyzacja-a-infekcje-drog-oddechowych-jak-chronic-gardlo-i-zatoki.html